Trưởng thành từ một đất nước nông nghiệp, vai trò của Viện gắn liền với các quy hoạch trị thủy và khai thác hệ thống sông ngòi hết sức quan trọng phía Bắc, phát triển hệ thống tưới tiêu cho nông nghiệp, xây dựng các hồ chứa trên bậc thang sông Đà kết hợp với phát triển thủy điện, cấp nước và phòng chống lũ, khai thác tổng hợp nguồn tài nguyên nước, mở ra các khả năng về môi trường nước, giao thông thủy.

Ở phía Nam, từ những đồng ruộng bị chua phèn, nhiễm mặn, ngập lũ, sản xuất bấp bênh, Viện đã chủ trì đề xuất, triển khai quy hoạch, xây dựng các công trình chuyển lũ ra biển Tây, thau chua, rửa phèn, mở ra những cánh đồng lúa năng suất cao.

Đến nay, cả nước đã có một cơ sở hạ tầng thủy lợi đồ sộ với trên 900 hệ thống lớn và vừa, rộng khắp phục vụ công cuộc phát triển kinh tế-xã hội, trong đó gần 7.000 hồ chứa, 10.000 km đê, trên 250.000 km kênh mương, trên 13.300 trạm bơm, 5.500 cống tưới tiêu...

Phát huy những thành tích đạt được, tập thể lãnh đạo Viện và toàn thể cán bộ, người lao động của Viện tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, nỗ lực cố gắng nhiều hơn nữa để làm tròn trách nhiệm được giao, xứng đáng với phần thưởng cao quý đơn vị Anh hùng Lao động mà Đảng, Nhà nước trao tặng hôm nay.