Ngày 12/3/1997, Bộ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) đã ký Quyết định thành lập Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm ma tuý, nay là Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý.  Đến nay, 63 địa phương đã có Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy; 694 Đội, Tổ được bố trí tại Công an các quận, huyện với trên 7.200 cán bộ, chiến sỹ.

Qua 20 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành Lực lượng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy đã phát hiện, khám phá thành công trên 172.000 chuyên án, bắt giữ trên 283.000 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ hơn 3.179 kg heroin, hơn 4.558 kg thuốc phiện, 30.000 kg cần sa khô, 4.105 kg cần sa tươi, gần 10 tấn nhựa cần sa, 87 kg cocain, hơn 1 triệu viên thuốc tân dược gây nghiện, 1.044 kg và gần 1,7 triệu viên ma túy tổng hợp, cùng nhiều loại vũ khí và tài sản trị giá hàng nghìn tỷ đồng nộp ngân sách Nhà nước. Đã triệt xóa và vô hiệu 7.872 điểm và tụ điểm mua bán và tổ chức sử dụng ma túy phức tạp; trong đó có nhiều tụ điểm phức tạp kéo dài nhiều năm gây nhức nhối trong xã hội. Hoàn thành kết luận điều tra trên 97,8% số vụ và 98,5% số đối tượng, chuyển Viện Kiểm sát Nhân dân và Tòa án Nhân dân truy tố, xét xử nghiêm minh trước pháp luật, không để xảy ra sót lọt tội phạm, không có oan sai… Trong cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm về ma túy đã có 22 cán bộ chiến sỹ anh dũng hy sinh; hàng trăm cán bộ, chiến sỹ bị thương, nhiều cán bộ, chiến sỹ đối mặt với nguy cơ phơi nhiễm HIV/AIDS.   

Tại Lễ kỷ niệm, thay mặt Đảng, Nhà nước, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã trao Huân chương Chiến công hạng Nhất cho Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy.